Hiep!

'De slavenkooplui uit Mali, die zelfs hun ogen achter doek verbergen, liepen tussen de naakte jagers van de savannevlakten rond Damongo.'

Die Japin! Waar een hele reisgids over Ghana niets over het prachtige Damongo vermelt, lees ik er meer over een Nederlandse roman.
Dat Damongo het noemen waard is, hebben jullie inmiddels wel een beetje begrepen. Dat werd nog eens bevestigd afgelopen donderdag, Independence Day. Ghana vierde die dag dat het 51 jaar lang bevrijd is van koloniale overheersers en daarmee van Westerse bemoeienis. Dat heeft gemengde resultaten, en ik proefde de teleurstelling in Prospers uitspraak dat met de Westerlingen ook de ontwikkeling de deur uitgegaan is en tegelijk de hoop dat ik als zijn 'colonial master' de dingen in Damongo op een rijtje kom zetten. Gelukkig meende hij van het laatste weinig, behalve misschien dat ik een keer breng in het overvloedige afval. Hij begint me daarom al 'Zoomlion' te noemen,de naam die groots prijkt op enorme lege containers die stralen van onnut: alle zooi ligt er in stapels omheen. Ik krijg overigens voortdurend bijnamen, waarvan de meest gangbare 'Hiep' of 'Hieuwp' is. 'Hoep' of 'Hip' waarbij verwezen wordt naar het bekken, boeken veel hilariteit natuurlijk.
Goed, Independence Day. Er was niet echt een feestje georganiseerd, behalve dat alle scholen op het sportveld langs de bestuurlijke hoogheden marcheerden. Zoiets had ik nog nooit eerder gezien. Duizenden leerlingen van zo'n 15 scholen stonden opgesteld in uniform en stampten met het hoofd omhoog en de armen beurtelings omhoog gezwaaid langs de chief, burgermeester en wat belangrijke obruni's. En serieus joh! Daar zou het Russische leger nog een puntje aan zuigen. 's Middags was er een voetbalwedstrijd, die ik vanuit een boom heb bekeken, en waar ik uit werd verjaagd door een regenbui (!). Deze miezerbui bleek de voorbode te zijn van een (te) vroeg regenseizoen. Dinsdagavond lag ik lekker met de hele familie te slapen op de binnenplaats, toen ik half in slaap wat op mn gezicht voelde. James riep gelijk: Huub, rain, rain!!, waarna de hele familie met bedden rond begon te rennen, eten naar binnen bracht, om daar zelf ook te gaan schuilen. Na een minuut of 3 begon het enorm te hozen, het kwam echt met stromen uit de hemel zetten. Echt relaxed, want de dagen erna was het heel koel buiten. Te koud volgens iedereen die ik tegenkwam, maar ik werd herinnerd aan ons gematigde klimaat, en langzaamaan steeds meer aan onze groene weilanden die traag langs populieren en rivieren gaan. Dat groen spuit hier als kool uit de grond en vormt sterk contrast met de bomen en de rest van de grond. Ik zat laatst in de bus en het leek net of de plaatstelijke feestcommissie langs was geweest om het groen in de bomen te hangen. Ik was bijna uitgestapt om te zien of het 50 m verwijderd van de weg ook nog te vinden was, zo gek zag het eruit.

Zaterslacht
Een ander hoogtepunt van afgelopen week was zaterdagochtend 6:00u. James houdt nogal wat varkens en zaterdag is het marktdag, het ideale moment om eens rustig wat vlees te verkopen. Maar daarvoor moet er wel een spekla...biggetje over de kling gejaagd. Of over een machette in dit geval. Dat wou ik natuurlijk niet missen, dus ik stond voor dag en dauw te kijken hoe twee mannen een enorm varken vastbonden, en terwijl de een stond te telefoneren, de ander het varken naar de eeuwige mestvelden zond. Oioioi, dat was me wel even wat, daar tipt een mannenweekend niet aan denk ik. Verder werd het varken schoongebrand en schoongemaakt en ik kreeg dus een kijkje in de buik van zo'n varken. Echt gaaf om te zien.

You're invited
Over het eten (op moeders verzoek) valt het volgende te melden. Er zijn eigenlijk maar twee echt hoofdgerechten, genaamd fufu en tishet. Aan de buitenkant is er geen onderscheid: beiden zijn het meelballen drijvend in een roodgekleurde soep, onderbroken met een stukje vlees of vis. Ze worden op dezelfde manier gegeten, nml. met de RECHTERhand (die voor de hygiene wordt afgespoeld met wat water uit een container die de hele dag open staat). Je plukt wat van de bal, doopt het in het hete pepersoepje en steekt het in de mond. Je moet goed voorover zitten anders zit je helemaal onder.
Verder eten ze hier veel varken, en veel van het varken welteverstaan. Alles behalve de haren en de maaginhoud wordt verwerkt tot vlees. Dat levert gemengde resultaten. Zo krijg je zo nu en dan een lever te proeven, wat na twee keer eten echt lekker is. Maar tegelijk kan je ook de huid van het beest verwachten, soms -geloof het of niet- met de haren er nog aan! Toen dat zich voordeed heb ik het stukje vriendelijk doch dringend aan mn buurvrouw gegeven, die het na wat plukwerk met smaak in haar mond stak.
Wat werkelijk paradijselijk is in Damongo, zijn de mango's. Er staan op elke 10m2 wel vier mangobomen die zwanger zijn van de vruchten en die voortdurend berooft worden door schoolkinderen. Ik eet dagelijks zo'n 10 mango's, die, hoewel ze kleiner zijn dan in Nederland, een welkome afwisseling zijn van de toch wat saaie fufu en tishet. Dat eten we nml. 2 a 3 keer per dag. Meestal is het ontbijt gelukkig witbrood met eigengeimkerde honing, maar voor de rest is het meelbal wat de klok slaat.
Op zaterdag is het marktdag, en dat betekent pito-dag. Na wat rondhangen op de markt, gaat iedereen naar een tentje met een strooien dak, om uit een kalebas pito te drinken. Een stevig zelfgebrouwen goedje, gemaakt van mais. Het begint lekkerder te worden, maar in het begin was het niet te drinken. Weigeren is er niet echt bij, en je moet het zelf opdrinken. De traditie van een van mn huisvaders is om 's zondags na de kerk pito te gaan drinken. Dat wordt liefkozend 'second mass' genoemd, het hoogtepunt van de week, dat ik na twee weken wel gezien had (ze praten alleen hun lokale taal, dus je zit erbij voor Jan Joker), en gister dus weigerde, tot groot onbegrip van velen. Nou ja, zoals je ziet, pito de bruine motor.

Activiteit
Na 2 weken niet zoveel gedaan te hebben, hebben we vorige week de stoute schoenen aangetrokken en zijn we op zoek gegaan naar iets om te doen. We bezochten de St. Anne's school, een primary-, junior secondary- en senior secondary school in een. De leeftijd varieert van 5 tot 25 en dat is niet zachtjesaan, jaar voor jaar opgebouwd zoals in Nederland, maar schots en scheef, alles door elkaar. Zo werden wij, na een dag zelf als leerling meegedaan te hebben, voor een klas gezet op de basisschool (groep 6 zegmaar) waar de oudste leerling 19 was. Dat was een enorm zware bevalling, aangezien het 60 leerlingen waren die al een hele ochtend zonder leraar (want die was zonder opgaaf van reden weggebleven) zich hadden vermaakt met niets anders dan zich vervelen en op de wacht staan voor de headmastress, die zo nu en dan met een stok de zaken op orde kwam zetten. Gelukkig waren ze 2 minuten onder de indruk van onze blanke huid en nog eens 5 bezig met de uitspraak van mijn naam. Toen ze daar mee klaar waren hadden we van de headmastress de intersante opdracht meegekregen om ze een essay te laten schrijven over het boeiend thema: What I do on Saturdays. Voordat we begonnen was de helft al klaar, wat zoveel rumoer gaf dat mijn voortdurende oproepen om stil te blijven en door te werken compleet verloren gingen. Op een gegeven moment kwam een leerlinge naar voren die onrecht was aangedaan door haar buurvrouw en nu met een simpel verzoek naar mij toe kwam: cane her! (sla haar)Toen ik daar wat verbouwereerd op reageerde rende ze het klaslokaal uit, om terug te komen met een stuk hout, waar ik de boosdoener in kwestie een flinke tik op het hoofd zou moeten geven. Toen ik weigerde was er verbazing alom, en mijn opdracht dat de twee zich moesten melden bij de headmastress werd niet begrepen. Na deze ervaring besloot ik dat ik geen zin heb om elke dag voor de klas te staan schreeuwen en tikken uit te delen, dus zocht ik mn heil bij wat jongere leerlingen. Die zijn heel wat gewillerger, maar ook gewend in het gareel te worden gehouden door stok en slaag. Daar ga ik me niet aan wagen, waardoor ik me volgens mijn huisgenoten onmogelijk maak in het onderwijs. Nou ja, we zien wel. Echt veel bijdragen kan ik daar sowieso niet: er zijn geen structurele vacatures als godsdienstleraar of als basisschoolleraar (alleen zo nu en dan als een leraar geen zin heeft) dus echt voorbereiden op lessen is onmogelijk, en zin om 5 jarigen brats 'house', 'girl' en 'tree' te leren zie ik ook niet zo zitten. We hebben ook gesolliciteerd als computerleraar op een meisjes middelbare school, en als bijlesleraar, maar het grote probleem daarmee is dat april de vakantiemaand van Ghana is. Kortom: niet veel te doen. Wie weet ga ik dus toch maar naar het ziekenhuis om me daar nuttig te maken.

Al met al voel ik me steeds meer op mn gemak hier. Vooral de avonden zijn heerlijk (dat je zo naar buiten gaat met alleen een t-shirtje aan, Theo :), met name als we met de motor ergens heen toeren onder de grote sterrenhemel. Het Ghanese leven is zo ongeveer mn leven geworden, hoewel ik nachtelijks droom over mensen in Nederland. Zo kom je er inderdaad achter wat je dierbaar is, jullie!

Nou, ik sluit deze fast and reliable internet connectie af (allebei onwaar helaas...) en ik peer um. Tot de volgende keer maar weer!

Liefs, Huub